DA THUỘC THẢO MỘC VÀ DA THUỘC CHROME
-
Người viết: Vân Anh
/
1. Da thuộc Thảo Mộc (Da Veg-Tan):
Da thuộc thảo mộc (da Veg-tan - viết tắt của vegatabele tanned) là một trong những loại da quý với quy trình sản xuất thủ công tinh tế và tỉ mỉ.
Vegatable tanning là phương pháp thuộc da thủ công sử dụng Tanin - một loại chất được chiết xuất ra từ thực vật, do vậy rất thân thiện với môi trường. Thay vì sử dụng chất crom nhuộm ảnh hưởng đến môi trường thì phương pháp này chỉ dùng những chất chiết xuất từ cây cỏ để phủ lên da, sau đó xử lý đánh bóng làm mềm.
Đây là phương pháp thuộc da lâu đời và cổ điển nhất trên thế giới. Thời gian để thuộc một tấm da từ 20-60 ngày, đòi hỏi phải có tay nghề và kỹ thuật cao.
Điểm đặc biệt của loại da này là có mùi thơm của cây cỏ và sự biến đổi về da trong quá trình sử dụng. Da Veg-tan có độ cứng, bề mặt dễ tạo đường nét nên thích hợp cho việc điêu khắc, chạm trổ trên da.
Các chất thuộc thảo mộc:
- Quebracho: chiết xuất từ cây Quebracho ở Nam Mỹ, chủ yếu để thuộc da đế. Chúng tạo da nặng và sẫm màu. Phân tử của chúng lớn nên khó xuyên sâu, do đó trong phần tái thuộc chỉ dùng kèm một phần nhỏ, khi yêu cầu làm da đòi hỏi phải đanh mặt hoặc in vân hoa cho rõ.
- Mimosa: sản xuất từ loại cây có keo nhựa ở Châu Phi, Brasil và Ấn Độ. Chất này có phân tử nhỏ nên dễ xuyên và có màu nhạt. Chúng được dùng rộng rãi cho phần tái thuộc da làm mũi giày. Da thuộc mimosa thường xốp và mềm.
- Chestnut: chiết xuất từ vỏ cây hạt dẻ, chủ yếu ở Pháp, Ý, Nam Tư. Chestnut có cấu tạo phân tử lớn và cho ra màu sẫm. Chúng được dùng nhiều để sản xuất da đế, ít dùng trong phần tái thuộc.
- Valonia và Myrobalan: là các chất thảo mộc có phân tử lớn và cho da có màu sẫm nên thường được dùng để thuộc da đế, chỉ dùng một phần nhỏ trong tái thuộc da mặt.
Sau khi thuộc thảo mộc, da Veg được loại bỏ các chất thảo mộc còn lại trên da, được vắt mễ và che phủ kín để tránh các chất thảo mộc bị oxy hóa.
Ưu điểm và nhược điểm của da Veg:
Ưu điểm:
- Da veg có mùi thơm tự nhiên từ thảo mộc, thân thiện với môi trường.
- Các sản phẩm làm từ da veg đều là sản phẩm duy nhất, không có sản phẩm nào giống sản phẩm nào.
- Độ bền cao, bề mặt da cứng dễ điêu khắc, chạm trổ họa tiết, tạo sự nổi bật cho sản phẩm.
- Dùng càng lâu da sẽ lên màu càng đẹp và bóng.
Nhược điểm:
- Da veg có giá trị cao nên giá thành cao.
- Thời gian thuộc da lâu, gấp 10 lần so với thuộc da bằng hóa chất.
- Dễ để lại vết hằn khi tiếp xúc với đồ vật cứng hoặc kim loại.
2. Da thuộc Chrome:
Ngành công nghiệp đồ da phát triển, phương pháp thuộc da thủ công truyền thống bằng thảo mộc không còn được ưu chuộng vì mất quá nhiều thời gian và không đáp ứng được đủ nhu cầu của thị trường.
Để khắc phục vấn đề này, phương pháp thuộc da bằng hóa chất ra đời - phương pháp thuộc da Chrome sử dụng Crom Sunfat hoặc muối Crom khác. Nguyên tắc cơ bản không đổi, lại bỏ các phân tử nước khỏi collagen và thay thế chúng, nhưng quá trình này diễn ra nhanh hơn nhiều bằng cách sử dụng chrome. Toàn bộ quá trình được tự động hóa và kết thúc trong 1 ngày. Các ion chrome thay thế nước và liên kết với collagen nhỏ hơn nhiều so với các phân tử thuộc da thực vật, làm cho da mỏng và mềm hơn. Phương pháp này rút ngắn được thời gian, chi phí rẻ, da thuộc thành phẩm mềm dẻo hơn và giữ được gần như nguyên vẹn màu sắc trong quá trình sử dụng.
Quá trình thuộc da chrome được thực hiện bằng cách ngâm da trong các thùng hỗn hợp hóa chất, điều này đã tạo ra lượng chất thải độc hại lớn ra môi trường.
Ưu điểm và nhược điểm của da thuộc Chrome:
Ưu điểm:
- Thời gian thuộc da nhanh, chỉ mất khoảng 1 ngày. Đáp ứng được nguồn cung cấp da cho thị trường.
- Chi phí sản xuất rẻ.
- Da có độ mỏng và mềm mại cao.
- Màu sắc phong phú và không thay đổi màu trong quá trình sử dụng.
Nhược điểm:
- Sử dụng hóa chất tạo ra chất thải độc hại ra môi trường.
- Tuổi thọ da không dài.
- Sản phẩm có mùi hóa chất.